ตารางธาตุ (PERIODIC TABLE OF ELEMENTS) คือ การจัดเรียงธาตุเคมีบริสุทธิ์แต่ละตัวที่ประกอบด้วยเลขอะตอม ซึ่งจะบ่งบอกจำนวนโปรตอนในนิวเคลียสของธาตุเป็นหมวดหมู่ในรูปแบบของตาราง โดยการจัดเรียงธาตุจากซ้ายไปขวา ตามคาบ อิเล็กตรอนจะเพิ่มขึ้น
การจัดเรียงอิเล็กตรอน และเคมีธาตุออกเป็นหมวดหมู่ตามทฤษฎีควอนตัมของอะตอม ตามคุณสมบัติที่คล้ายคลึงกันของธาตุแต่ละชนิดเป็นเกณฑ์ โดยใช้รูปแบบตารางแนวโน้ม “พิริออดิก” เป็นโครงสร้างพื้นฐาน ดังนี้
- คาบ (Periods) คือ แถวแนวนอนทั้ง 7 ของตาราง โดยกำหนดและจัดเรียงตามประเภทความเป็นโลหะและอโลหะเป็นเกณฑ์ แบ่งได้เป็น 3 กลุ่ม คือ โลหะ (อยู่ฝั่งซ้าย) – กึ่งโลหะ (อยู่ตรงกลาง) – อโลหะ (อยู่ฝั่งขวา) และยังสามารถแบ่งธาตุทั้ง 3 ออกเป็นกลุ่มย่อยๆ ตามคุณลักษณะความว่องไวในการเกิดปฏิกิริยา และลักษณะที่อุณหภูมิปกติ
- หมู่ (Groups) คือ แถวแนวตั้งทั้ง 18 ประกอบขึ้นจากธาตุเคมีที่มีสมบัติทางเคมีคล้ายคลึงกัน 6 หมู่ (แยกตามกลุ่มสี) ของตารางและเลขหมู่ เช่น ธาตุหมู่ 17 มีชื่อว่า “แฮโลเจน” และธาตุหมู่ 18 มีชื่อว่า “แก๊สมีตระกูล”
- บล็อก (Element Blocks) คือ กลุ่มตารางธาตุที่มีอาณาเขตรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ซึ่งมีการเติมออร์บิทัลเชิงอะตอมที่แตกต่างกัน
(Courtesy of Steve Spangler Science)